Peilingen in de VS - scientific gobbledygook?

Met nog veertig dagen te gaan voor de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten beginnen de gemoederen aardig verhit te raken en dat is zichtbaar in de peilingen. Of zijn het juist de peilingen die de gemoederen verhitten? Afgelopen week leek het daar wel op. Wat is het geval? Na enkele maanden met peilingen waarin Obama en Romney elkaar niet veel ontliepen, worden de verschillen de afgelopen weken groter in het voordeel van Obama. Volgens sommigen niet omdat Obama het beter doet, maar omdat de peilingen bevooroordeeld zijn.

Hoe Heleen Mees en Mathijs Bouman stiekem alsnog de SP aan de macht willen helpen

Na de verkiezingen ging het burgerinititatief Kiesdrempel Omhoog van start, een initiatief dat beoogt de kiesdrempel in Nederland te verhogen naar 5%. Nu lijkt het nog een vrij kleine actie te zijn, met nog geen dertig volgers op Twitter en zestig likes op Facebook. Maar in het Financieele Dagblad pleitte onlangs ook Mathijs Bouman voor een kiesdrempel en zijn collega-columnist Heleen Mees liet vandaag weten dat ook zij nog steeds voorstander is van een kiesdrempel:

Nadat Peilloos eerder aandacht besteedde aan het verschijnsel kiesdrempel, is dit dan ook een goede aanleiding om nog eens naar de argumenten te kijken en meteen te zien hoe de nieuwe Tweede Kamer er uit zou zien met zo'n drempel.

Slotpeilingen en exit poll versus verkiezingsuitslag - verschil 6 tot 24 zetels

Coalities op basis van exit poll - niks automatisch VVD+PvdA

(On)mogelijke coalities op basis van de slotpeilingen

In het coalitieoverzicht van enkele dagen geleden was te zien dat er echt nog wel meer coalities mogelijk zijn dan alleen Paars (VVD+PvdA+D66) en de Grote Coalitie (VVD+CDA+PvdA) en dat de vraag welke coalitie een meerderheid in de Eerste Kamer heeft ook nog een rol kan spelen. Voor de volledigheid nog een overzicht, maar dan op basis van de slotpeilingen en de laatste Peilingwijzer van gisteravond.

De Stemming versus Politieke Barometer versus Maurice de Hond versus TNS NIPO versus (11 september): verschil 6 tot 12 zetels

Peilingwijzer 11 september 2012 - laatste peilingen voor de verkiezingen

Peiling Politieke Barometer 11 september 2012 - NRC wil per se winnaar aanwijzen

Peiling Maurice de Hond 11 september 2012 - vrijwel gelijk aan gisteren: VVD en PvdA aan kop

Peiling TNS NIPO 11 september 2012 - morgen nek-aan-nek-race tussen VVD en PvdA

Peiling De Stemming 11 september 2012 - Meer beweging op links dan op rechts

Die gordijnbonus, komt die er weer?

Zowel in 2006 als in 2010 werd iedereen op de verkiezingsavond verrast door de uitslag van de PVV. In 2006 stond de partij in de peilingen op 4 tot 6 zetels, dat werden er 9. In 2010 gaven de peilingen de PVV 17 à 18 zetels en werden het er 24. De grote verschillen werden toegeschreven aan het gordijneffect. Veel mensen zouden er bij peilingen niet voor uit willen komen dat ze op de PVV stemden, of deden liever helemaal niet mee aan opinieonderzoeken. Gaan we hetzelfde dit jaar weer zien?

Peilingwijzer 10 september 2012 - VVD en PvdA elk 33 tot 37 zetels

Peiling Maurice de Hond 10 september 2012 - 2 partijen aan kop, 2 berichten bij de Volkskrant

De vergeten Kamer... Paars en Nieuwe Lente halen de 38 niet

Al geruime tijd zijn berichten over een volgend kabinet somber. Met deze peilingen zouden er geen coalities mogelijk zijn. Eerder was al te zien op Peilloos dat dat reuze meeviel en dat het hooguit een kwestie is van eens kijken naar andere combinaties dan we in Nederland tot dusver gewend waren.

Hoe staat het er nu voor? Door de groei van de PvdA en de daling van de SP in de peilingen komen weer andere combinaties in zicht. Maar in de media zijn de berichten nog somber. Zo kopte NRC Handelsblad zaterdag:

"VVD en PvdA willen liever niet samen. Maar iets anders lijkt niet meer mogelijk"

Maar is dat echt zo?

Peilingen in het nieuws - een lees-, kijk- en luisterlijstje

De huidige verkiezingscampagne is een van de kortste sinds jaren - hij is pas twee weken bezig - en toch kunnen sommigen al geen debat of peiling meer zien. Voor wie er toch geen genoeg van kan krijgen, enkele lees-, kijk- en luistertips:

Media en peilingen zorgden voor kantelpunt in deze campagne
Jouke de Vries - Trouw
"De Nederlandse democratie is overgegaan in een SocialMediacratie". Politiek is steeds meer een wedstrijd geworden, compleet met nabeschouwingen en op tv wordt heeft diepgaande inhoudlijke behandeling plaats gemaakt voor politiek cabaret:

"Deze programma's leiden tot trends, die door de social media en het beruchte tweede scherm worden versterkt. Via Twitter wordt de politiek geframed en geblamed en direct van commentaar voorzien."

Peiling Politieke Barometer 8 september 2012 - VVD en PvdA met 0 tot 4 zetels verschil aan kop

Strategische stemkeuze valt anders uit bij SP-VVD dan bij PvdA-VVD

In juli van dit jaar stonden de SP en de VVD samen bovenaan in de peilingen. Zowel De Stemming/Intomart Gfk als Maurice de Hond/Peil.nl onderzochten toen of mensen hun stemgedrag zouden veranderen wanneer die tweestrijd vlak voor de verkiezingen nog zou bestaan. Beide peilers stelden vast dat strategisch stemgedrag een flinke groei voor de top twee kon betekenen.

In de peiling die Maurice de Hond/Peil.nl vrijdag presenteerde werd hetzelfde onderzoek gedaan, maar nu voor een eindstrijd tussen de PvdA en de VVD. En ook daaruit blijkt een potentieel vrijwel even grote groei voor beide partijen. Toch wijken de keuzes die kiezers nu maken af van die in juli van dit jaar.

Peiling Maurice de Hond 7 september 2012 - niks nieuws (had kunnen zijn: groei PvdA 7 zetels)

Peilingwijzer 7 september 2012 - SP en PvdA wisselen van plaats

Peiling Maurice de Hond 6 september 2012 - een zetel is geen zetel

Trouw peilt peilingbehoefte - goede wil of onbegrip?

Zeker nu er dagelijks peiingen op ons afgevuurd worden, stijgt gemor op dat het de peilinggeweld overschaduwt waar het tijdens de verkiezingen eigenlijk over moet gaan: de inhoud. En ook bij nieuwsredacties lijkt men zich af te vragen of het niet wat veel wordt. Trouw.nl besloot vandaag bezoekers van de site om raad te vragen en heeft een poll geplaatst met de volgende vraag:

"Uitslagen van peilingen: wel of niet op Trouw.nl publiceren"

In een inleidend artikel licht Marco Visser de vraag toe. Maar als dit een weergave is van hoe de kwestie binnen de redactie wordt besproken, heeft men daar de discussie over peilingen nog niet helemaal goed begrepen.

Peiling Politieke Barometer 5 september 2012 - hé, een outlier?

Peiling De Stemming 5 september 2012 - "PvdA heeft momentum"

Peiling Maurice de Hond 5 september 2012 - vrijwel ongewijzigd

Redacties gesteld voor lastig dilemma? Onzin!

Thijs Broer en Maurits Martijn onderzochten voor Vrij Nederland welk beleid nieuwsredacties hanteren bij het berichten over peilingen. Conclusie? Sommige redacties hebben richtlijnen, andere goede voornemens, iedereen weet hoe het niet moet, vrijwel iedereen doet het toch zo.

Zo samengevat lijkt het allemaal vrij onschuldig en ik vrees dat dat ook is hoe nieuwsredacties zelf het VN-artikel zullen lezen: niet zo'n goede beurt, maar ja, zoals Herman Staal, chef politieke redactie van NRC Handelsblad al zegt: "er slipt wel eens iets tussendoor".  Kan gebeuren. 

In werkelijkheid is het natuurlijk stuitend en zouden de redacties zich rot moeten schamen. Voor grote sportevenementen worden enorme draaiboeken gemaakt, maar zodra het om de belangrijkste gebeurtenis in de Nederlandse politiek gaat, doen we maar wat?

Peiling Maurice de Hond 4 september 2012 - "ongemeen spannend"

Peiling TNS NIPO 4 september 2012 - verschil grootste drie acht zetels

NRC verwijt Peilingwijzer nuance?

NRC Handelsblad lijkt vandaag wel de peilingkrant van Nederland te zijn. Dat begint al op de voorpagina, die helemaal gebaseerd is op de veronderstelling dat alle partijen hun campagne moeten aanpassen naar aanleiding van recente peilingen. Met als extraatje een cartoon van Kamagurka over... peilingen.

Elders in de krant doet NRC het artikel uit de wetenschapsbijlage in de Volkskrant van zaterdag nog eens dunnetjes over en staat een column van Marc Chavannes, die peilingen duidelijk niet de moeite van het noemen waard vindt:

"Zelfs Mariëlle Tweebeeke, de anders sterke ondervraagster van Nieuwsuur, kon het gisteren niet laten Jolande Sap te ondervragen over de drie zetels die zij in de laatste peiling overhoudt, met een vasthoudendheid een betere zaak waardig. Alsof het om hard nieuws ging."

Het is dan ook niet vreemd dat ook het hoofdcommentaar (deels) over peilingen gaat. Wel verrassend is de inhoud.

Peilingwijzer 4 september 2012 - top twee wordt top drie

Peiling Politieke Barometer 3 september 2012 - PvdA op niveau Tweede Kamer

Peiling Maurice de Hond 3 september 2012 - slordige duiding De Hond in DWDD

SP was waarschijnlijk ook gedaald zonder RTL-debat

Zoals beschreven in SP verdubbelt, Roemer heeft spijt. Terecht? kwam Maurice de Hond vorige week maandag als eerste met een peiling over het RTL-debat. De invloed van het debat leek relatief klein: een deel van de kijkers was wel gaan twijfelen, maar tot gewijzigde keuzes had het nog amper geleid. Dinsdag publiceerde TNS NIPO cijfers die lieten zien dat er wel verschil tussen kijkers- en niet-kijkers was geweest, maar dat de invloed op de SP-kiezers minimaal was. En woensdag werd dat nog eens bevestigt door de peiling van De Stemming. Ja, de SP was acht zetels gedaald, maar anders dan het verschil in zetels bij de PvdA leek dit amper beïnvloed te zijn door het debat.

En toen kwam Peil.nl gisteren opeens met een nieuw bericht: Het grote effect van debatten op de kiezersvoorkeuren. Daarin blikt Maurice de Hond terug op 10 jaar Peil.nl aan de hand van een aantal belangrijke debatten in voorgaande verkiezingen én kijkt hij opnieuw naar het RTL-debat. Met als opmerkelijke conclusie:

"Het debat van RTL4 op 26 augustus heeft een forse impact gehad op de kijkers. Met name zien we dat een deel van de winst die de SP had behaald kwijt raakt onder de kijkers naar het debat. Abrupt is de electorale positie van de PvdA duidelijk verbeterd."

"Statistisch analfabetisme in de journalistiek"

In een uitzending van radioprogramma Bijlage op RTV N-H legt politicoloog Armèn Hakhverdian goed uit wat er misgaat in het nieuws rond peilingen in verkiezingstijd. Nee, politicologen hebben geen bezwaar tegen peilingen op zich, ze gebruiken zelf ook graag enquêtes voor hun onderzoek. En nee, dat niet alle peilingen exact dezelfde zetelaantallen geven is ook niet zo'n punt. Elke peiler gebruikt nu eenmaal een andere methode en peilt een andere groep mensen. Zolang je maar naar meerdere peilingen kijkt, de uitslagen combineert en daaruit distilleert wat in grote lijnen de trends zijn, heb je er best iets aan.

Waar het aan schort is vooral goede berichtgeving. Armèn Hakhverdian:

"Er heerst echt een statistisch analfabetisme in de Nederlandse journalistiek. De manier waarop omgegaan wordt met peilingen, de manier waarop die geïnterpreteerd worden en de manier waarop die worden weergegeven is schokkend slecht in Nederland."