Zo kan het ook: een peiling der peilingen

Sommigen vragen zich af waarom er zo nodig twee peilingen per week - eens per maand zelfs drie - moeten uitkomen. Er moet natuurlijk niets, maar vermoedelijk zien de peilers het als goede proeve van bekwaamheid en is de vraag ernaar groot genoeg. We houden nu eenmaal van wedstrijden en het houdt de spanning op weg naar de verkiezingen erin.

Daardoor zitten we wel met het probleem dat al die peiluitslagen door elkaar gaan lopen en niemand meer weet wat 'de peilingen' nu eigenlijk zeggen. Om dat op te vangen, wordt ook wel gesuggereerd dat er één gezamenlijke peiling zou moeten komen, een peiling der peilingen.

Je zou zelf zo'n superpeiling kunnen maken, door de uitslagen van alle drie de peilers op te tellen en door drie te delen. Maar de kans dat dat een betrouwbaar beeld oplevert is klein. Elke zetel is al een afgerond getal, zo'n gemiddelde is ook weer afgerond, dat wordt nooit wat. En statistici houden nog rekening met allerlei andere zaken.

Hoe groot het aantal ondervraagden was bijvoorbeeld. En of die wel een betrouwbare afspiegeling van het aantal kiezers voor iedere partij vormen. Of een peiling in het verleden de tendens had een bepaalde partij altijd te veel of te weinig zetels toe te kennen.

Als ik het goed begrepen heb, zouden in een ideale wereld twee peilingen die een paar dagen na elkaar verschijnen dezelfde uitslag moeten hebben - als er tussentijds niets schokkends gebeurt - en laten statistici modellen los op afwijkende peilingen om tot zo'n uniform beeld te komen.

Peiling der peilingen - methode Tom Louwerse

Iemand die zo'n peiling der peilingen samenstelt en online publiceert is Tom Louwerse, werkzaam als politicoloog aan de universiteit van Leiden. Op zijn site legt hij uitgebreid uit volgens welke methode hij te werk gaat. Regelmatig publiceert hij zijn Peiling der peilingen, zo ook op 3 juni, waarin de drie recentste peilingen verwerkt zijn.

Wat meteen opvalt is de nuance. Hij werkt namelijk met betrouwaarheidsmarges. Zo krijgt de VVD bij hem geen 28 zetels, maar 'naar verwachting 28, minimaal 26 en maximaal 30 zetels'. Geen handige cijfers om even in Nieuwsuur te bespreken, maar mogelijk wel zo betrouwbaar. Mogelijk, want Louwerse houdt nadrukkelijk een slag om de arm: zijn model werkt immers, bij gebrek aan andere cijfers, met die afgeronde zetelaantallen én hij geeft duidelijk aan dat hij niet weet of het model wel klopt.

Ondanks al die voorbehouden, of beter gezegd dankzij al die voorbehouden, is zijn model de moeite van het bekijken waard. Daarom hier een poging zijn nuances weer te geven in een grafiek die meer lijkt op wat elders op deze site ook voor de bekende peilingen te vinden is:

En om duidelijk te laten zien dat het hier niet om een simpel gemiddelde van drie peilingen gaat, dezelfde grafiek nog eens met naast zijn uitslagen, de uitslagen van de drie peilingen waarop hij is gebaseerd:

Waarom is zo'n ingewikkeld genuanceerd beeld interessant? Omdat het een evenwichtiger kijk op de politieke verhoudingen geeft. Zoals Tom Louwerse zelf opmerkt, zijn er volgens zijn model drie paren partijen die gelijk oplopen: 'SP en VVD staan beide op tussen de 26 en 30 zetels, PvdA en PVV op 20 tot 24 zetels en CDA en D66 op 14 tot 17 zetels'. Dat komt toch heel anders over dan de losse zetels die wekelijks bij de bekende peilingen zoveel aandacht krijgen. Ook al gaf Maurice de Hond zelf in Buitenhof toe dat een zetel verschuving niets betekent.

Bezoek voor alle nuances en uitgebreide grafieken Tom Louwerses blog.

Reactie

-1-  Marleen Zachte:

Oorspronkelijk schreef ik dat de laatste peiling der peilingen was gemaakt op basis van de laatste drie peilingen, wat Tom Louwerse terecht corrigeerde. In zijn model worden alle peilingen sinds 9 juni 2010, de dag van de vorige verkiezingen, verwerkt. Wel wegen de recentste peilingen zwaarder mee.

6 Juni 2012 - 14.31 uur